Stittens

Op deze plek is eeuwenlang geboerd. In de boeken komt Dotte "Doania" op Stittens voor als eigengëerfde boerin, dat is in het jaar 1453. Ze wil haar bezit overdragen aan de kerk, onder het beheer van de kerkvoogden. Zo komt deze boerderij in deze periode bij het kerkelijk bezit. Het bezit had ook een speciale naam, het Vrijleen, het was een studieleen.  In 1748 lukt het niet om een huurboer te vinden. In Sneek wordt onder tromgeroffel bekend gemaakt dat de boerderij te huur is. Er komt een Sjoerd  Heerz voor één jaar op de boerderij. De huizinge is in slechte conditie, en wordt dan verbouwd. Later in de 19e eeuw komen we namen tegen die nog steeds bekend zijn in Easterein.

De boerderij die er nu staat is gebouwd in 1911. De oude boerderij stond meer oostwaarts.

1. Wybe Djurresz gehuwd in 1734 met Pyttryk Tijssens. In de eerste helft van de 18e eeuw waart de veepest rond, en ook de veestapel  van Wybe Djurresz wordt getroffen. Wybe Djurres kan de huur niet meer betalen en de huur wordt opgezegd.  Hij komt in de boeken voor als ouderling, het echtpaar doet belijdenis in 1772.

2. Lolke Martens gehuwd met Tryntje Andrys. Ze komen in 1712 van Deersum in Easterein. Het is niet duidelijk wanneer zij precies op de boerderij komen; wel dat ze in 1748 de boerderij verlaten. Lolke sterft in 1759. Om in het levensonderhoud te voorzien verkoopt de weduwe o.a. brood bij een begrafenis, zo staat beschreven in 1766. 

3. Sjoerd Heeres gehuwd in 1749 met Trijntje Sybrens. Zij komen in 1748 op de boerderij. De boerderij is vervallen en wordt dan verbouwd. Heeres is aangesloten bij de katholieke kerk.

4. Onbekend

5. 1809: Durk Douwes Sandstra (*1778) gehuwd in 1813 met 1. Antje Keimpes van Dijk (*1778). Antje overlijdt in 1816, ze hebben een kind van twee jaar. In 1818 huwt Durk met Tjaltje Klases Bantsma. (*1791). Durk Douwes komt te sterven in 1826. De weduwe boert verder, zij erft het vruchtgebruik.

6. 1842: Alle Dirks Dijkstra (*1803) gehuwd in 1842 met Geeltje Reinders Kooistra (*1813) Ook Alle komt te sterven op 54 jarige leeftijd. Zijn 10 jaar jongere weduwe krijgt het vruchtgebruik.

7. 1880: Luitzen Schaafsma ( *1853) gehuwd in 1880 met Trijntje Jorritsma ( *1858) Zij  boeren daar tot 1895. Omdat zij zich aansluiten bij de Gereformeerde kerk, wordt de pacht opgezegd door de kerkvoogden. Luitzen zei later:  "De Herfoarmen hawwe my fan de pleats setten, mar de Herfoarmen hawwe my ek troch de tiid holpen, as feekoopman!!". Ze krijgen 10 kinderen waarvan op jonge leeftijd vier sterven. In 1899 krijgen ze een zoon Johan. Hij volgt zijn vader op als veekoopman.

8. 1895: Pieter Ymes van der Valk (*1863 te Oosterend) gehuwd in 1888 met Tjitske Rienks Sybrandy (* 1866 te Oosterend) Als zij hun eerste kind krijgen in 1888 staan zij beide ingeschreven als slager. In 1895 komen ze op de boerderij. Ze krijgen 6 kinderen waarvan de eerste Yme jong sterft. De tweede Yme is in 1895 geboren. En een volgende zoon is Rienk Reinder die in 1907 geboren wordt. Nadat de boerderij op de zoon is overgedragen, ging Pieter Ymes als rentenier boer klompen maken. Als één van de eerste inwoners van Oosterend beschikte hij over een auto. {_51974 left 200px_}

9. 1919: Yme van der Valk ( *1895 in Oosterend) gehuwd 1921 met Janke Jonkman (*1899 in Delfstrahuizen) Zij nemen de boerderij over na het overlijden van Pieter in 1921. Ze krijgen zes kinderen, Antje (*1923), Pieter (*1925), Hendrik (*1927), Tjitze (*1929), Reitze ( *1935) Rienk Reinder (*1937). De laatste is genoemd naar zijn oom. Rienk Reinder wordt fruitteler op een aantal percelen tegen het dorp aan. In zijn voormalige boomgaard is nu de nieuwbouwwijk van Easterein gebouwd. De straatnamen refereren aan de boomgaard.

10. Tjitze van der Valk (1929-2001) gehuwd in 1955 mei Gerlofke Huitema (1931-2009). Ze krijgen zes kinderen, Mellina (*1957), Janke (*1958), Yme (*1960), de tweeling Halbe en Pieter (*1961), en Tjitze (*1963)

De van der Valken waren staan bekend als veefokkers van het Friese rundvee.

11. Yme van der Valk (1960- 2008) Yme volgt zijn vader op. Hij blijft ongehuwd. 

12. Arjen Abma 2006. Arjan komt op de boerderij te wonen om zijn oom te helpen tijdens zijn ziekte. Hij is een zoon van Janke van der Valk, gehuwd met Broer Harmen Abma. Hij blijft hier boeren tot 2017. Daarna wordt de huizinge verkocht en wordt het melkveehouderij bedrijf beeindigd. De familie van der Valk heeft hier 122 jaar geboerd.

13. Sjouke Strikwerda gehuwd met Geartsje...... In 2018 heeft dit jonge stel de boerderij gekocht. 

Voordat de huidige Amerikaanse boerderij gebouwd is, staat op deze plek een kop-hals-romp boerderij, gebouwd rond 1832. De eigenaar en gebruiker is Tiede Pieters Vellinga. Rond 1850 boert Sijbren Brouwer op de boerderij. Aan hem heeft de boerderij de naam van Brouwerspôle te danken. In de periode die volgt worden er wooneenheden in de boerderij gebouwd, bewoond door meerdere gezinnen. Ook de arbeiders van de boer worden er gehuisvest. Uit overlevering is verteld dat er wel 30 kinderen van de Brouwerspôle naar school gingen in Easterein.

>>>>>In de periode voor 1888 komen mensen op de Brouwerspôle bijelkaar om hun geloof te belijden. Dit betreft de Gereformeerden die zich afscheiden van de Hervormde kerk. De voorganger is Sj. W. Joustra. 

Ook Sijtse Groustra heeft op de Brouwerspôle geboerd. Hij woonde eerst op het Skrok 1, en verhuisde in 1920 naar de Brouwerspôle. In die tijd is er nog geen elektrisch licht. In 1927 op een avond bij het voeren van hooi aan de koeien valt de petrolielamp om en het hooi vat vlam. De boerderij brand af, het woonhuis blijft gespaard. Daar hebben nog een tijdlang gezinnen in gewoond.  In 1928 wordt de boerderij herbouwd zoals deze er nu staat. Later is er in het voorhuis van de oude boerderij jongvee gestald. Rond 1990 is het laatste deel afgebroken.

Heechterp de Amerikaanse boerderij is er voor in de plaats gekomen. In 1928 wordt er door architekt G. van der Zee een tekening gemaakt en wordt de boerderij gebouwd. De bouwers zijn Bouman en Hogendorp uit Easterein. Het is een nieuwe bouwvorm. Het is een woning met daarachter een schuur waar het vee is staat. De koeien staan met de koppen naar elkaar toe met de voergang in het midden.(Hollandse stal) Boven de zolder van de schuur is de opslag van hooi. Dit hooi kan via een klep naar boven getakeld worden. Het is modern en tijdsbesparend. Over deze Amerikaanse boerderijen is een boek verschenen: 'Amerikaanse boerderijen in Fryslan'. Ook deze boerderij. De naam van de boerderij is door Groustra Heechterp genoemd. Deze naam is afkomstig van de Terp Stittens waarop hij is gebouwd. Met de komst van Dirk Stout en Johanna de Boer in 1992 wordt de boerderij verbouwd, waarbij de buitenkant helemaal in takt is gebleven. In de Amerikaanse boerderij is inmiddels een air bnb gesitueerd.

1. 1832: Tiede Pieters Vellinga (* 1795) gehuwd in 1817 met Sytske Klases Rispens. Ze krijgen 9 kinderen. Maar er overlijden ook 2 kinderen op jonge leeftijd. En ook Tiede wordt niet oud. In 1835 sterft hij op 40 jarige leeftijd. Het jongste kind is nog maar een jaar oud. Het is niet bekend of de weduwe nog door geboerd heeft.

2. Sijbren Brouwer, dit moet rond 1850 geweest zijn. Op de site Alle friezen is terug te vinden dat hij boelgoed heeft gehouden in 1873. Familie van hem, broers en kinderen zijn begonnen met beurtschepen. Vanaf 1824 is dit terug te vinden. Ook trouwen er Brouwers met de latere Joustra's. 

3. Onbekend

4. Sieds Hoitinga (*1865 te IJsbrechtum) gehuwd in 1997 met Jetske Hornstra (*1873 te Easterein) Ze krijgen een tiental kinderen. Hij heeft boelgoed gehouden in 1925. Ook staat hij beschreven in 1910 als timmerman. 

 5. 1925: Sijtse Auke Groustra (*1895 te Easterein) gehuwd in 1921 met Trijntje Engelsma (* 1897 te Workum). In 1925 wordt de boerderij Skrok 1 verkocht. Sijtse Groustra verhuist naar de Sibadawei 30. Hij heeft hier geboerd tot zijn zoon Haaie de boerderij over nam. 

6. 1960: Haaie Groustra (* 1925) gehuwd met  Anna Smits (*1930) Zij blijven hier wonen tot 1992. Daarna wordt de boerderij verkocht als woonboerderij. Het was geen grote boerderij en daarom werkte Haaie ook als melkophaler voor de fabriek. Dat ging eerst per boot. Later haalt hij de melk op met de tractor, eerst met een wagen later met twee wagens. Op het moment dat de melktank verplicht wordt in 1977 stopt hij met melken en ook het ophalen van de melkbussen is hiermee afgesloten.  {_51803 left 200px_}

7.1992: Dirk Stout (* 1932) gehuwd in 1985 met Johanna de Boer; komend van Amsterdam. De roots van Johanna liggen in de Zuidwesthoek van Friesland.

De boerderijen aan de Sibadawei sluiten aan op Skrok en hebben een lange geschiedenis. De terp Stittens speelt er een rol in. Hoe anders is dat bij de boerderijen aan de van Eysingaleane. Deze boerderijen zijn van latere datum, nadat de verbindingsweg naar Wommels is aangelegd. Halbertsmastate heeft van oudsher verbinding met Skrok.

De verhalen over de boerderijen en haar bewoners op Skrok vertellen veel over de families van Easterein en geven een beeld van het harde leven van weleer. Van kindersterfte, van veeziekten en van tegenslag die leidde tot armoede. Veel inwoners van Easterein zullen stuiten op voorvaderen uit hun familie. Graag zien we nog aanvullende informatie of fotomateriaal tegemoet.

Skrok werd vroeger Buitendijkers genoemd. Het is het oudst bewoonde gebied buiten de polder "het eiland van Easterein". Dat komt door de hogere ligging. Onder invloed van eb en vloed en stormen ontstond een laag van knipklei. Met een slenk die ervoor zorgde dat het water weer werd afgevoerd. Geen veilige situatie, vandaar dat de boerderijen op een terp werden gebouwd. In latere tijden zijn meerdere terpen afgegraven, waarbij de vruchtbare klei naar de zandgronden is vervoerd om deze te verrijken. De dijk die om het eiland van Easterein liep, is nu de weg naar Itens.

De naam Skrok , betekent Schraal en is afkomstig van de boerderij Schrok/ Skrek. Waarom de boerderij deze naam kreeg is niet duidelijk; was de grond niet goed doordat het steeds overspoeld werd met zeewater? Of was het daar armoede troef.  De boerderij was gelegen achter Skrok 9; Roordemastate. Ook deze boederij is er niet meer. 

De boerderijen worden in de vensters nader beschreven en de namen van de bewoners zijn opgezocht, o.a. met behulp van  de site "Alle Friezen" en het boek Easterein en andere bronnen. Duidelijk wordt dat de families in behoorlijke mate aan elkaar verwant zijn.  Wellicht vanuit de drang om het bezit bijelkaar te houden, al viel dat niet mee met de grote aantallen kinderen die geboren werden. 

De oude namen van de boerderijen worden, indien bekend, genoemd. In het boek van Easterein staan ze beschreven. Een aantal daarvan is inmiddels verdwenen. Ansquert (Groot Amswert), 2. Esquert de boerderij is verdwenen, lag tussen Engelsma en Hofstee. Deze stond op een terp die later is afgegraven. De naam blijft bewaard in de straatnaam Eeskwert inj Easterein. 3. Schrok, boerderij is verdwenen, de naam blijft. 4. Gerlwe, er is niets meer van over. In de stemcohieren wordt beschreven dat het een kleine boerderij is, in mede eigendom van de priesters van Easterein. 5. Zyon (Sion) 6. Roerdama; is verdwenen, was in de buurt van Skrok 9. 7. Sibada, deze bestaat nog. 8. klein Amswert; is verdwenen. 8. Galehuis, stond naast Nijehuis en is er niet meer.

De acte met de boerderijbenamingen staat in het zogenaamde dijkboek, nu in het archief van de Tiid in Bolsward. De acte is van rond 1595.

Vermeldenswaard is ook het Houtmeer, gelegen achter De Pastoriepleats, Skrok 8.  Alle bewoners van het Skrok hadden daar een aandeel in. In het houtmeer werd hout gewaterd. (Paul Borghaerts)

Sinds 1950 organiseert de "Oranje vereniging" de dorpsfeesten. Vóór die tijd waren er ook al dorpsfeesten zo blijkt uit foto's van versierde wagens van rond 1920. 

De dorpsfeesten vormen ieder jaar nog een hoogtepunt in het dorpsleven. Het maken van de versierde wagens voor de optocht en het aanbrengen van versieringen in de buurten/ straten zorgen voor de voorpret. Het feest duurt 2 volle dagen. Spelletjes voor de schoolkinderen,  het kaatsen en vollyebal zijn vaste onderdelen. En in de avonden is er een voorstelling of een quiz en treedt een band op. Het dorpsleven verplaatst zich naar het feestterrein, waar eten en drinken volop te koop is.  

De voorbereiding en het feest zorgt voor verbinding in het dorp, van joing tot oud. Op het feestterrein praat je met iedereen.