Vellinga

De familie Vellinga heeft een lange geschiedenis met het dorp Easterein. In vroege tijden als veehouders en vanaf 1800 ook met handel en transport.  Dat begint met een hondenkar, gevolgd door wagen en paard. En natuurlijk ook vervoer over het water. 

In 'Alle Friezen.nl' komt de familie Vellinga voor vanaf de vroegste gegevens. In 1700 woonden Vellinga's in Easterein. De achternaam bestond toen nog niet. De eerste die ik hier wil noemen is Pyter Jans. Hij trouwde in 1792 met Sjoerdsje Tiedes. Ze waren waarschijnlijk veehouder. In de stemcohieren komt Pyter voor als huurder/ gebruiker van percelen land. Ze krijgen vier kinderen, Jan (*1793), Tiede (*1795), Yttje (*1796) en Maike (*1798). Deze jongens namen keren steeds terug in de familie

Jan Pieters Vellinga (1793-1832) gehuwd met Tjitske Ruurds Bootsma (*1789 - 1826) Tjitske stierf bij de geboorte van het eerste kind Pieter Vellinga. Jan wordt ook niet oud. Hij is koopman van beroep en woont op de Foarbuorren 5. De eerste Vellinga die op de Foarbuorren woont. Zijn broer Tiede wordt boer.

Tiede Pieters Vellinga (* 1795) gehuwd in 1817 met Sytske Klases Rispens (1794) Tiede die veehouder is trouwt met een vrouw uit een boerenfamilie. Ze krijgen negen kinderen. Niet alle kinderen bereiken de leeftijd van volwassene. Dat geldt wel voor de zoons Klaas  (*1822), Folkert (*1826), Jan (*1830), Yme (*1833). Niet allemaal kunnen of willen ze boer worden. Folkert ( *1826) blijft in Easterein wonen. Hij volgt zijn oom Jan op als koopman.

Folkert Tiedes Vellinga (*1826- 1902) gehuwd in 1852 met Teetske Jetzes Koopmans (1830-1901). Hij is koopman van beroep. Hij haalt met zijn boot kaas bij de boeren op bestemd voor de export naar Engeland. In 1862 koopt Folkert de helft van een veerboot. De boot vaart van Easterein naar Sneek en Leeuwarden.  Het echtpaar krijgt negen kinderen, waarvan vier jongens en twee meisjes in leven blijven.  Tiede (*1861), Pieter (*1865), (*Jetze), (*1866) en Klaas (*1872). Ze komen in de zaak te werken en doen dat onder de naam van de Gebroeders Vellinga. Folkert koopt in 1878 de Foarbuorren 1 voor het bedrag van fl. 1800,-. De zaken gaan goed. In 1883 koopt Folkert voor een bedrag van fl. 3935 een koopmanshuis. Dit is Foarbuorren 2. Het zal ongetwijfeld een voordeel geweest zijn dat de verkoper een tante van Folkert is van moeders kant. (Antje Klases Rispens) Het huis dat ze kopen is een kaaspakhuis. Naast de fourage handel hebben ze ook een winkeltje. En een handel in klompen.

Tiede Folkerts Vellinga (1861-1920) gehuwd in 1904 met Tietje Jans Prins (1874-1953) Tiede zet het bedrijf voort met zijn broer Pieter (1865-1909) Pieter komt al vroeg te overlijden en Tiede heeft de leiding van het bedrijf. Hij is 43 jaar als hij trouwt. Ze krijgen vier jongens. (Uit het boek Easterein)

Folkert (*1905- 1984) Jan (*1907- 1990) Pieter (*1909- 1980) en Klaas (*1911)

Jan Tiedes Vellinga gehuwd in 1936 met Ymkje Wiersma ( *1910) Ze wonen in de familiewoning aan de Foarbuorren 2. Ze krijgen vier zonen, Tiede, (*1938), Rients deze komt jong te overlijden. Dan krijgen ze weer een zoon die Rients (*1944) wordt genoemd en later nog Folkert (*1948).

Folkert Tiedes Vellinga gehuwd in 1934 met Lucretia (Kee) Schukken (1910- 1976) Zij komen naast  broer Jan te wonen aan de Foarbuorren 4. 

Pieter Tiedes Vellinga gehuwd met Renske de Boer (*1910) woonden aan de Wynserdyk 41. Ze verhuizen in 1951 naar Wommels. 

Klaas Tiedes Vellinga gehuwd in1943 met Harmke (Hammie) Terpstra (*1916-1966) Zij woonden aan de Foarbuorren 8. In 1951 zijn zij verhuisd naar de woning aan de Wynserdyk 41. Ook dat huis blijft in de familie. Na het overlijden van zijn vrouw verhuisd Klaas in 1976 naar Wommels en trouwt met Janna Suierveld.

De Foarbuorren is een straat waar meerdere Vellinga's gewoond hebben: Vanaf 1870:

Foarbuorren 1, Folkert Tiedes en Teatske Jetzes Vellinga- Koopmans 
Foarbuorren 2, Jan en Ymkje Vellinga- Wiersma
Foarbuorren 2, Rients en Neeltje Hinke Vellinga- Wiersma
Foarbuorren 5, Pieter en Gerritje Vellinga- Begeman
Foarbuorren 5, Jan Pieters  en Tjitske Ruurds Vellinga- Bootsma
Foarbuorren 2, Ruurd Vellinga verhuisd naar Nijemirdum
Foarbuorren 8, Klaas en Harmke Vellinga- Terpstra
Foarbuorren 8, Folkert Jans en Geartje Vellinga- Posthuma. Zij wonen anno 2024 hier nog
Foarbuorren 12, Ruerd Vellinga (*1968)

Het familiebedrijf groeide door en in 1955 wordt de voormalige school gekocht aan het Skilplein. De school wordt gebruikt als opslagloods. Een plek die met het groter worden van de vrachtauto's minder geschikt werd. In 1979 wordt er een nieuw bedrijf aan de Sibadawei gebouwd. De eerste steen wordt gelegd door Folkert Tiedes Vellinga (*1906) Het is een bedrijfspand met woning. 

Het blijft een familie bedrijf.

Tiede Jans Vellinga (*1938-1992) gehuwd met Tedde Posthuma (*1942) komen in de bedrijswoning. Tiede is algemeen directeur. Na zijn overlijden verhuisd Tedde naar Harich. De oudste zoon Jan komt in het bedrijf.

Jan Vellinga (*1966) gehuwd met Monique van de Berg (*1968) In 1995 komen zij in de bedrijfswoning te wonen. Hun zoon Tiede (*1994) zit in ook mee in het bedrijf. (2024)

Bedrijfs opbouw

Directie per Juni 2022

Pieter Vellinga Afdeling transport planning
Jan Vellinga Afdeling fourageverkoop

Personeelsleden 
F. Vellinga All round chauffeur
T. Vellinga All round chauffeur
A. Vellinga All round chauffeur
N. Wiedijk Administratief medewerkster

Wie hebben er allemaal gewoond aan de Van Eysingaleane? De schrijvers van het boek Easterein hebben er onderzoek naar gedaan en het vastgelegd tot aan de publicatiedatum (1995)  In dit venster is gebruik gemaakt van de informatie uit het boek, en vervolgens gekoppeld aan de woning. Ten aanzien van de bewoners van na 1995 ontbreken een flink aantal gegevens. Beschikt u wel over deze informatie, dan horen wij dat graag. Via de mail of op andere wijze. Om het overzichtelijk te houden zijn de huizen die samengevoegd/verbouwd zijn naar één woning twee keer opgenomen.

In Easterein zijn op dit moment nog vijf gebouwen die vroeger werden gebruikt als kaaspakhuis. Het zijn hoge huizen met een grote zolder voor de kaasopslag. De benedenverdieping diende als woning. Kaaspakhuizen zijn te herkennen aan de ronde boogramen boven het wwongedeelte. 

De kaaspakhuizen dienden als opslag voor de kazen die de boeren zelf maakten.Zij brachten de kazen naar deze gebouwen en van daaruit werden ze naar de markt in Sneek Bolsward en Leeuwarden gebracht. De pakhuizen stonden allemaal aan het water, het vervoer ging in die tijd via het water. 

Met de komst van de zuivelfabriek in 1897 kwam er een eind aan dit tijdperk.

In dit venster staan een aantal foto's, oud en nieuw over de kaaspakhuizen die in Easterein bestonden. Het veschafte werk aan de dorpsbewoners. De kazen moesten gekeerd worden en ook weer vervoerd worden naar de scheepjes die de kaas naar de markt brachten. 

Friese kaas: wordt gemaakt met kruidnagels. Door kenners wordt gezegd dat dit kruid erin werd gedaan om de scherpe smaak te verbergen. 

Rond 1850 is de kaashandel voor een groot deel in handen van drie broers Feitsma, Age, Willem en Ruurd.  Hieronder de adressen van alle pakhuizen die in Easterein hebben gestaan, met de eerste bewoners.

Pieter Hoekstra (*1903) vertelt rond 1910 waren er nog 3 kaashandelaren in Easterein. Ruurd Feitsma aan de Wynserdyk 10. Aan de Foarbuorren 19 stond het kaaspakhuis van Willem Feitsma en op de Foarbuorren 2 het pakhuis van de Vellinga's.

Foarbuorren 2
Kaaspakhuis gebouwd in 1851, in een gevelsteen staan de initialen K.G.M. De opdrachtgever was Gerrit Meintes Miedema (1802-1878) gehuwd met Antje Klazes Rispens (1803- 1882) Het was een voorname familie de Rispens. Hun zoon Klaas Gerrits Miedema (*1837) legde de eerste steen. 
Na het overlijden van Antje in 1882, kocht Folkert Tiedes Vellinga (1826- ) gehuwd met Teetske Jetzes Koopmans het kaaspakhuis. Antje Klazes Rispens was zijn tante. Zijn moeder was Sytske Klazes Rispens. het bleef toch in de familie. De ronde boogramen zijn dichtgemetseld. 

Foarbuorren 19 
De woning is gebouwd rond 1870. De bewoner is Ruurd Jelles Feitsma (1850-1922) met zijn vrouw Gerbrig Elgersma (1853- 1916)  In 1878 verhuisden zij naar de Wynserdyk 10. Ze lieten daar een nieuw kaaspakhuis zetten. Zijn broer Willem Feitsma (1848- 1916) gehuwd met Trijntje Eringa (1852- 1908) komen in het huis te wonen. De familie Feitsma heeft de kaashandel bijna volledig in handen. In 1930 is het pand afgebroken.

Van Eysingaleane 5
Gebouwd in 1865. De eerste bewoners waren de weduwe Beike F. Tibma (*1814) gehuwd geweest met Bauke Piers Bouma (1807-1861)  Hun kinderen Fekke Baukes Bouma  (*1844)en Tietsje Baukes Bouma (*1845) hebben de eerste steen gelegd. Op een steen rechts van de deur staat T.B.B 1865 en links F.B.B.
Achter de woning loopt een vaart(je) en dan werd via de kaasgoot de kazen van de zolder naar de boot gegleden. Omlaag wilde wel. Naar boven werd er gesjouwd.

Van Eysingaleane 7
Het huis is gebouwd in 1874. De bewoners zijn:
Age Jelles Feitsma (*1835) met Antje Jans Wiersma (*1844)
De woning is als multifunctioneel centrum neer gezet. Het kreeg de naam "De Nieuwe Doelen". Het was een Herberg. Achter de woning heeft hij een schuur gebouwd voor stalhouderij en vervoerbedrijf. En als klap op de vuurpijl, boven dit gebeuren een kaaspakhuis. Waar ze net als de buren de kaas vervoerder via het water aan de achterkant. Het is ook nu nog vaarwater met open verbinding naar het buitenwater.

De Streek 1
De eerste bewoners zijn Hielke Pieksma (1864-1952) met zijn vrouw Eke Siegersma (1869-1940) Zij hadden in dit pand ook een winkeltje met groente en andere zaken. Ze vertrokken in 1920 naar Wommels. Dit kaaspakhuis is afgebroken in 1959

De Streek 20
Dit kaaspakhuis is gebouwd in 1856. De eerste bewoners zijn Migchiel Thomas Tuinstra (1830-1899) gehuwd met Idske Gerrits Miedema. Tuinstra was kuiper van beroep. Ook staat hij in aktes vermeld als boer. Zij verhuisden in 1863 naar Wommels en daarna komt dokter Lolle de Vries in de woning. Misschien was de concurrentie van de Feitsma's te groot.

Wynserdyk 10
Voordat dit huis gebouwd werd, stond er een boerderij. In 1878 wordt door Ruurd Jelles Feitsma (1875-1947) gehuwd met Gerbrig Elgersma (1853-1916). Hun dochter Aagje R. Feitsma heeft de eerste steen gelegd op 10 juli 1878   Ruurd Jelles Feitsma komt van de Foarbuorren. Het gaat op dat moment zeer goed met de kaashandel. Anders had hij niet zo'n mooie en grote woning kunnen laten bouwen.

Voordat de huidige Amerikaanse boerderij gebouwd is, staat op deze plek een kop-hals-romp boerderij, gebouwd rond 1832. De eigenaar en gebruiker is Tiede Pieters Vellinga. Rond 1850 boert Sijbren Brouwer op de boerderij. Aan hem heeft de boerderij de naam van Brouwerspôle te danken. In de periode die volgt worden er wooneenheden in de boerderij gebouwd, bewoond door meerdere gezinnen. Ook de arbeiders van de boer worden er gehuisvest. Uit overlevering is verteld dat er wel 30 kinderen van de Brouwerspôle naar school gingen in Easterein.

>>>>>In de periode voor 1888 komen mensen op de Brouwerspôle bijelkaar om hun geloof te belijden. Dit betreft de Gereformeerden die zich afscheiden van de Hervormde kerk. De voorganger is Sj. W. Joustra. 

Ook Sijtse Groustra heeft op de Brouwerspôle geboerd. Hij woonde eerst op het Skrok 1, en verhuisde in 1920 naar de Brouwerspôle. In die tijd is er nog geen elektrisch licht. In 1927 op een avond bij het voeren van hooi aan de koeien valt de petrolielamp om en het hooi vat vlam. De boerderij brand af, het woonhuis blijft gespaard. Daar hebben nog een tijdlang gezinnen in gewoond.  In 1928 wordt de boerderij herbouwd zoals deze er nu staat. Later is er in het voorhuis van de oude boerderij jongvee gestald. Rond 1990 is het laatste deel afgebroken.

Heechterp de Amerikaanse boerderij is er voor in de plaats gekomen. In 1928 wordt er door architekt G. van der Zee een tekening gemaakt en wordt de boerderij gebouwd. De bouwers zijn Bouman en Hogendorp uit Easterein. Het is een nieuwe bouwvorm. Het is een woning met daarachter een schuur waar het vee is staat. De koeien staan met de koppen naar elkaar toe met de voergang in het midden.(Hollandse stal) Boven de zolder van de schuur is de opslag van hooi. Dit hooi kan via een klep naar boven getakeld worden. Het is modern en tijdsbesparend. Over deze Amerikaanse boerderijen is een boek verschenen: 'Amerikaanse boerderijen in Fryslan'. Ook deze boerderij. De naam van de boerderij is door Groustra Heechterp genoemd. Deze naam is afkomstig van de Terp Stittens waarop hij is gebouwd. Met de komst van Dirk Stout en Johanna de Boer in 1992 wordt de boerderij verbouwd, waarbij de buitenkant helemaal in takt is gebleven. In de Amerikaanse boerderij is inmiddels een air bnb gesitueerd.

1. 1832: Tiede Pieters Vellinga (* 1795) gehuwd in 1817 met Sytske Klases Rispens. Ze krijgen 9 kinderen. Maar er overlijden ook 2 kinderen op jonge leeftijd. En ook Tiede wordt niet oud. In 1835 sterft hij op 40 jarige leeftijd. Het jongste kind is nog maar een jaar oud. Het is niet bekend of de weduwe nog door geboerd heeft.

2. Sijbren Brouwer, dit moet rond 1850 geweest zijn. Op de site Alle friezen is terug te vinden dat hij boelgoed heeft gehouden in 1873. Familie van hem, broers en kinderen zijn begonnen met beurtschepen. Vanaf 1824 is dit terug te vinden. Ook trouwen er Brouwers met de latere Joustra's. 

3. Onbekend

4. Sieds Hoitinga (*1865 te IJsbrechtum) gehuwd in 1997 met Jetske Hornstra (*1873 te Easterein) Ze krijgen een tiental kinderen. Hij heeft boelgoed gehouden in 1925. Ook staat hij beschreven in 1910 als timmerman. 

 5. 1925: Sijtse Auke Groustra (*1895 te Easterein) gehuwd in 1921 met Trijntje Engelsma (* 1897 te Workum). In 1925 wordt de boerderij Skrok 1 verkocht. Sijtse Groustra verhuist naar de Sibadawei 30. Hij heeft hier geboerd tot zijn zoon Haaie de boerderij over nam. 

6. 1960: Haaie Groustra (* 1925) gehuwd met  Anna Smits (*1930) Zij blijven hier wonen tot 1992. Daarna wordt de boerderij verkocht als woonboerderij. Het was geen grote boerderij en daarom werkte Haaie ook als melkophaler voor de fabriek. Dat ging eerst per boot. Later haalt hij de melk op met de tractor, eerst met een wagen later met twee wagens. Op het moment dat de melktank verplicht wordt in 1977 stopt hij met melken en ook het ophalen van de melkbussen is hiermee afgesloten. 

7.1992: Dirk Stout (* 1932) gehuwd in 1985 met Johanna de Boer; komend van Amsterdam. De roots van Johanna liggen in de Zuidwesthoek van Friesland.